E-health, zelfmanagement middel tegen (onnodige) medicatie
Het is een woensdagochtend wanneer er een echtpaar mijn spreekkamer binnen komt. Ze zijn beiden eind zeventig, begin tachtig en komen voor het eerst. Mevrouw is de patiënt. We nemen de voorgeschiedenis en de klachten door waarvoor zij gekomen is: moeheid en algehele malaise. En dan volgt de medicatielijst, welgeteld 14 verschillende pillen. Het gros daarvan blijkt onnodig en kan worden afgebouwd. Lastig? Niet met e-health en zelfmanagement, is mijn ervaring.
Zij: ‘De cardioloog, die ik nu twee keer heb gezien, heeft mij gezegd dat ik dit middel tegen hoge bloeddruk in deze dosis moet blijven nemen.’
(Het betreft een beta-blocker, die vaak moeheid en kortademigheid als bijwerking kan geven).
Ik: ‘Wanneer is de volgende afspraak bij uw cardioloog precies?’
Zij: ‘Ik had alleen een te hoge bloeddruk, ik hoefde niet meer terug te komen.’
We gingen verder met de lijst.
Zij: ‘De longarts heeft vorige week de pufjes opgehoogd omdat ik wat meer kortademig was geworden de laatste tijd. Hij heeft mij gezegd dat ik de pufjes twee keer per dag moet nemen, niet minder.’
Ik: ‘Oh, en hoe vaak ziet u de longarts precies?’
Zij: ‘Twee keer per jaar 10 minuten. Ik heb over vijf maanden weer een afspraak.’
NIEMAND STOPT MEDICATIE
De bloeddruk in de spreekkamer was normaal en de hartslag was (te) langzaam. Oh ja, mevrouw gebruikte nog steeds een lage dosis morfine omdat zij 2,5 maand geleden een heupoperatie had ondergaan en het ziekenhuis wordt afgerekend op de pijnscore. Dus dan maar een grote hoeveelheid pijnstillers op recept mee.Deze pijnstillers kreeg ze naast de vaste dosis pijnstilling die ze ooit had gekregen vanwege geringe artrose-klachten. Niemand had deze pillen ooit gestopt. Wel had zij de afgelopen jaren een maagbeschermer erbij gekregen ter preventie van een maagbloeding als gevolg van de pijnstilling. Ook had zij lang geleden slaappillen van de huisarts gekregen vanwege slaapproblemen.
HULP VIA E-HEALTH, ZELFMANAGEMENT
Ik word soms misselijk van de grote hoeveelheden medicijnen die patiënten dagelijks tot zich ‘moeten’ nemen. Dit kan toch niet goed zijn voor het lichaam, als ze geen patiënt zijn dan worden ze het wel, denk ik dan. Het is moeilijk om als arts die de pillen niet heeft gestart de medicatie te stoppen. Maar e-health en zelfmanagement kunnen hier uitkomst bieden.In dergelijke situaties geef ik maar wat graag mijn patiënten toegang tot ons portaal waarmee ze via een beveiligde chat in direct contact staan met mij of een van onze artsen. We leggen hen uit hoe je bloeddruk moet meten. Lenen hen ook een bloeddrukmeter, want meteen aanschaffen is zonde, als de bloeddruk achteraf normaal blijkt. Als arts verlaag, stop of bouw je de bloeddrukmedicatie af en de patiënt meet regelmatig de bloeddruk thuis. Alerts bij hoge waarden bouwen veiligheid in en de chat maakt communicatie mogelijk.
MOTIVATIE OM GEZONDER TE LEVEN
Keer op keer merk ik dat ik bloeddrukmedicijnen door goede leefstijladviezen, zoals meer bewegen en minder zout, fors kan afbouwen. Mensen zijn hier erg blij mee en het maakt hen gemotiveerd om een gezonde leefstijl vol te houden.Daarnaast is het zo dat chronische medicatie voor bijvoorbeeld pijnklachten, slaapproblemen vaak automatisch wordt verlengd. Ook hier kan e-health uitkomst bieden en dat doet het ook. Je kunt dan de morfine af bouwen en je houdt contact over de pijnscore via de chat. Loopt die na afbouwen op, dan kun je titreren naar de juiste dosis. Maar in veel gevallen kan het in zijn geheel gestopt worden.Al met al verdwijnen een heleboel klachten als sneeuw voor de zon. Staken van de medicatie leidt tot een ‘minder zieke’ patiënt en kost de maatschappij minder geld.